Türk tarihinin en önemli devletlerinden biri olan Göktürkler, ilk defa “Türk” adını devlet ismi olarak kullanan topluluktur. Orta Asya’da büyük bir hâkimiyet kuran Göktürk Devleti, askeri gücü ve yönetim anlayışıyla dikkat çekmiştir. Bu yazımızda Göktürk Devleti’nin kurucusu, kuruluş süreci ve devletin yapısı hakkında detaylı bilgiler vereceğiz.
Göktürk Devletini Kim Kurdu?
Göktürk Devleti‘nin kurucusu Bumin Kağan olarak bilinmektedir. 6. yüzyılda Avarlara bağlı olarak yaşayan Göktürkler, Bumin Kağan önderliğinde bağımsızlıklarını ilan etmiş ve güçlü bir devlet kurmuşlardır.
Bumin Kağan ve Göktürklerin Yükselişi
Bumin Kağan, Göktürkleri Avarlara bağlı bir topluluk olmaktan çıkararak bağımsız bir devlet haline getirmiştir. 552 yılında Avarları yenerek Göktürk Kağanlığı’nı kurmuş ve ilk kağan olarak tahta çıkmıştır. Onun döneminde devlet hızla büyümüş, Orta Asya’nın en güçlü Türk devletlerinden biri olmuştur.
Doğu ve Batı Göktürk Kağanlıkları
Bumin Kağan’ın ölümünden sonra devlet, Doğu ve Batı Göktürk Kağanlığı olarak ikiye ayrılmıştır. Doğu Göktürklerin başına Bumin Kağan’ın oğlu Kao-Ti, Batı Göktürklerin başına ise kardeşi İstemi Yabgu geçmiştir. Bu yönetim sistemi, Göktürklerin geniş topraklarını daha iyi kontrol etmelerini sağlamıştır.
Göktürk Devleti’nin Yapısı ve Kültürü
Göktürkler, devlet yönetimi ve askeri organizasyon açısından gelişmiş bir yapıya sahipti. Göçebe yaşam tarzlarını sürdürmelerine rağmen, sağlam bir devlet teşkilatı kurmuşlardır.
Göktürk Alfabesi ve Yazıtlar
Göktürkler, Orhun Yazıtları ile bilinirler. 8. yüzyılda Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk adına dikilen bu yazıtlar, Türk tarihinin en önemli belgeleri arasındadır. Göktürk alfabesiyle yazılmış bu kitabeler, dönemin yönetim anlayışını ve Türk halkına verilen öğütleri içermektedir.
Ekonomik ve Askeri Güç
Göktürkler, İpek Yolu üzerinde hâkimiyet kurarak ekonomik anlamda büyük bir güç elde etmişlerdir. Aynı zamanda atlı birlikleri ve savaş taktikleriyle dönemin en güçlü ordularından birine sahip olmuşlardır.
Göktürkler’in Yıkılışı ve Mirası
Göktürk Devleti, zamanla iç karışıklıklar ve Çin baskısı nedeniyle zayıflamış, 630 yılında Çin tarafından yıkılmıştır. Ancak, 682 yılında Kutluk Kağan önderliğinde yeniden bağımsızlık kazanarak II. Göktürk Devleti kurulmuştur.
II. Göktürk Devleti ve Sonrası
II. Göktürk Devleti, Bilge Kağan ve Kül Tigin gibi liderler sayesinde güçlenmiş, ancak zamanla yine Çin baskısı altında kalarak 744 yılında yıkılmıştır. Göktürkler’in mirası, Uygurlar ve daha sonra gelen diğer Türk devletleri tarafından devam ettirilmiştir.
Göktürk Devleti ile İlgili Gezilecek Yerler ve 2025 Yılı Güncel Maliyetleri
Göktürkler ile ilgili tarihi mekanları ziyaret etmek isteyenler için önemli bazı destinasyonlar bulunmaktadır. İşte bu bölgeler ve 2025 yılı itibarıyla güncel maliyetler:
Orhun Vadisi (Moğolistan)
Göktürkler’in en önemli miraslarından biri olan Orhun Yazıtları, Moğolistan’daki Orhun Vadisi’nde yer almaktadır. 2025 yılında Orhun Vadisi’ni ziyaret etmek isteyenler için tur maliyetleri 15.000 – 30.000 TL arasında değişmektedir.
Türk Şehirleri ve Müzeleri
Ankara’daki Türk ve İslam Eserleri Müzesi, İstanbul’daki Asya Medeniyetleri Müzesi, Göktürkler hakkında bilgi edinebileceğiniz önemli mekanlardır. Müze giriş ücretleri 2025 itibarıyla 200 – 500 TL arasında değişmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Göktürk Devleti ve kurucusu hakkında sıkça sorulan sorulara yanıt verdik.
Göktürk Devleti’ni kim kurdu?
Göktürk Devleti, 552 yılında Bumin Kağan tarafından kurulmuştur.
Göktürkler hangi alfabeyi kullanıyordu?
Göktürkler, kendi geliştirdikleri Göktürk alfabesini kullanmışlardır.
Orhun Yazıtları’nın önemi nedir?
Orhun Yazıtları, Türk tarihinin bilinen en eski yazılı belgeleridir ve Göktürklerin yönetim anlayışını anlatır.
Göktürkler neden ikiye ayrıldı?
Göktürk Devleti, topraklarını daha iyi yönetebilmek için Doğu ve Batı Göktürk Kağanlıkları olarak ikiye ayrılmıştır.
II. Göktürk Devleti kim tarafından kuruldu?
II. Göktürk Devleti, 682 yılında Kutluk Kağan (İlteriş Kağan) tarafından kurulmuştur.
Göktürklerin Çin ile mücadelesi nasıl sonuçlandı?
Göktürkler, Çin ile uzun yıllar mücadele etmiş, ancak 630 yılında Çin egemenliğine girmişlerdir. 682’de tekrar bağımsızlık kazanmışlar ancak 744 yılında yıkılmışlardır.
Göktürkler hangi bölgelerde hüküm sürdü?
Göktürkler, Orta Asya, Batı Türkistan, Kuzey Çin ve Sibirya bölgelerinde hüküm sürmüştür.
Yorumlar kapalı.