Geçici İş Göremezlik Ödeneği Nedir?

Çalışma hayatında sağlık sorunları nedeniyle işe ara vermek zorunda kalan kişilerin gelir kaybını önlemek amacıyla çeşitli sosyal güvence sistemleri devreye girer. Bu sistemlerden biri de geçici iş göremezlik ödeneğidir. Geçici iş göremezlik ödeneği, sigortalı çalışanların hastalık, iş kazası ya da analık gibi durumlarda çalışamadıkları günler için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yapılan maddi destektir. Bu yazımızda geçici iş göremezlik ödeneğinin ne olduğunu, kimlerin bu ödenekten yararlanabileceğini, başvuru sürecini ve merak edilen diğer detayları detaylı bir şekilde ele alacağız.

İçindekiler

Geçici İş Göremezlik Ödeneği Nedir?

Geçici iş göremezlik ödeneğinden yararlanmak isteyenlerin belirli şartları sağlaması ve gerekli belgeleri tamamlaması gerekir.

Geçici iş göremezlik ödeneğini alabilmek için sigortalının sağlık kuruluşlarından alınan raporla istirahatli sayılması ve bu raporun SGK sistemine eksiksiz olarak bildirilmesi gerekir. Raporlu olunan sürede sigortalının çalışmaması ve işverence işe giriş bildiriminin yapılmış olması da önemlidir. Ayrıca sigortalının, rapor tarihinden önceki son bir yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi yatırılmış olması gerekmektedir. Raporun bitiminden itibaren ödenecek tutar, e-Devlet üzerinden takip edilebilir ve PTT ya da banka hesabına yatırılır.

Geçici İş Göremezlik Ödeneği Şartları Nelerdir?

Bu ödenekten yararlanabilmek için bazı temel şartların yerine getirilmiş olması zorunludur. Sigortalının geçici iş göremezlik ödeneği alabilmesi için hastalık, iş kazası, meslek hastalığı ya da analık gibi nedenlerle sağlık raporu almış olması gerekir. Raporun SGK ile anlaşmalı sağlık kuruluşları tarafından düzenlenmiş ve sistemde görünür olması önemlidir. Ayrıca rapor tarihinden önceki son 1 yıl içinde 90 gün kısa vadeli sigorta primi ödenmiş olmalı, sigortalı kişinin fiilen çalışmadığı süreler raporla belgelenmeli ve bu rapor işverence onaylanarak SGK sistemine işlenmiş olmalıdır.

Hangi Durumlarda Geçici İş Göremezlik Ödeneği Verilir?

SGK, sadece belirli sağlık durumlarında geçici iş göremezlik ödeneği ödemesi yapmaktadır. Geçici iş göremezlik ödeneği, hastalık, iş kazası, meslek hastalığı ve analık hallerinde verilmektedir. İş kazası ve meslek hastalığı durumunda herhangi bir prim günü şartı aranmazken, hastalık ve analık durumlarında rapor tarihinden önceki bir yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi yatırılmış olması gerekmektedir. Bu ödenek, kişinin iyileşene kadar olan raporlu günlerini kapsar ve sadece çalışamadığı günler için geçerlidir.

Ödeme Süreci ve Hesaplama Nasıl Yapılır?

SGK, geçici iş göremezlik ödeneğini belirli bir formüle göre hesaplayarak ödemektedir. Geçici iş göremezlik ödeneği, sigortalının günlük brüt kazancı baz alınarak hesaplanır. Hastalık halinde raporlu olunan günlerin 3. gününden itibaren ödeme yapılırken, iş kazası ve analık durumlarında ilk günden itibaren ödeme başlar. Ödeneğin tutarı, yatarak tedavilerde günlük kazancın yarısı, ayakta tedavilerde ise üçte ikisi oranında hesaplanır. Hesaplanan tutar genellikle rapor bitiminden sonraki 15 gün içinde PTT şubelerine ya da kişinin banka hesabına yatırılır.

İşverenin Rolü ve Sorumlulukları Nelerdir?

Geçici iş göremezlik ödeneğinde işverenin de süreci hızlandırma açısından önemli görevleri bulunmaktadır. İşveren, çalışanın sağlık raporunu aldıktan sonra bunu elektronik ortamda SGK’ya bildirmekle yükümlüdür.

Raporun zamanında ve doğru şekilde sisteme girilmesi, ödeneğin hızlı şekilde hesaplanarak ödenmesi için oldukça önemlidir. Ayrıca işverenin çalışanın raporlu olduğu süre boyunca işyerinde aktif görünmemesini sağlaması gerekir. İşverenin bu süreci titizlikle yönetmesi, sigortalının ödeneğini zamanında alabilmesi açısından kritik bir rol oynar.

Raporlu Gün Sayısı ve Ödeme Günleri Arasındaki Fark Nedir?

Rapor süresi ile ödeme süresi her zaman birebir aynı olmayabilir, bazı istisnalar bulunmaktadır. Hastalık nedeniyle alınan raporlarda ilk iki gün için SGK tarafından ödeme yapılmamaktadır. Bu nedenle sigortalı, örneğin 5 günlük bir rapor aldıysa sadece 3 günlük ödeme alabilir. Ancak iş kazası ve meslek hastalıklarında böyle bir bekleme süresi yoktur ve ilk günden itibaren ödeme başlatılır. Bu nedenle rapor türü ödeme gün sayısını doğrudan etkileyen önemli bir faktördür.

Sıkça Sorulan Sorular

Geçici iş göremezlik ödeneği hakkında merak edilen pek çok konu bulunmaktadır. Aşağıda sıkça sorulan sorulara açıklayıcı cevaplar verilmiştir.

Geçici iş göremezlik ödeneği ne zaman yatar?

Rapor SGK tarafından onaylandıktan sonra ortalama 10 ila 15 gün içinde ödenek PTT ya da kişinin tanımlı banka hesabına yatırılır.

İlk iki gün için neden ödeme yapılmaz?

Hastalık raporlarında, mevzuat gereği ilk iki gün istirahat süresi sigortalının kendi sorumluluğunda sayılır ve SGK bu günlere ödeme yapmaz.

E-Devlet’ten ödeme nasıl sorgulanır?

E-Devlet sistemine giriş yaptıktan sonra “SGK İş Göremezlik Ödemesi” sekmesinden raporun durumu ve ödenek bilgileri görüntülenebilir.

Geçici iş göremezlik ödeneği almak için iş kazasında prim günü şartı var mı?

Hayır, iş kazası veya meslek hastalığı durumlarında prim günü şartı aranmaksızın ilk günden itibaren ödenek verilir.

Aynı yıl içinde birden fazla rapor alınırsa ödenek verilir mi?

Evet, her yeni rapor için gerekli şartlar sağlanıyorsa ödenek alınabilir. Ancak SGK her raporu ayrı değerlendirir.

Doğum sonrası geçici iş göremezlik ödeneği nasıl alınır?

Kadın sigortalılar, doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık analık izni boyunca geçici iş göremezlik ödeneği alabilir.